استفاده از گیاهان برای مقاصد پزشکی به زمانهای بسیار قدیم باز میگردد. نوشتههای بهدست آمده بر روی پاپیروس نحوه استفاده گیاهان دارویی در تمدن کهن چین و مصر قدیم را نشان میدهد. بومیان آفریقایی و آمریکایی گیاهان را در برگزاری آیین مذهبی خود بهکار میبردند، حال آنکه تمدنهای پیشرفتهتر خواص درمانی گونههای مختلف گیاهان را شناسایی کرده بودند. محققان دریافتهاند که تمدنهای مختلف دنیای کهن گیاهان مشابه را برای مقاصد درمانی یکسانی به کار میبردهاند. در اوایل قرن نوزدهم، روشهای تجزیه شیمیایی مواد ابداع شدند و دانشمندان شروع به خالصسازی و شناخت اجزای مؤثر در گیاهان دارویی کردند. در سالهای بعد، داروسازان ترکیبات گیاهی مورد نظر خود را تولید کردند و فرآوردههای مختلف دارویی را از گیاهان ساختند. بدین ترتیب، طب گیاهی به مرور جای خود را به داروهای شیمیایی داد.
حدود ۸۰ درصد از مردم در سراسر دنیا به نوعی از طب گیاهی در سطح اولیه بهداشتی درمانی استفاده میکنند. در دو دهه اخیر، در ایالات متحده آمریکا، با بالا گرفتن نارضایتی مردم از بهای داروهای تجویز شده پزشکان، توجه آنان به درمانهای طبیعی و در رأس آنها طب گیاهی جلب شده است. در حال حاضر، در کشور آمریکا در حدود ۲۵ درصد از نسخههای تجویز شده شامل حداقل یک قلم از داروهای با منشأ گیاهی است. همچنین در کشور آلمان در حدود ششصد تا هفتصد ترکیب دارویی گیاهی شناخته شده است و نزدیک به ۷۰ درصد پزشکان آلمانی به تجویز آنها مبادرت میکنند. ۷۵ درصد از مردم فرانسه، ۵۰ درصد از مردم کانادا، ۴۸ درصد از مردم استرالیا و ۴۰ درصد از مردم بلژیک نیز در حال حاضر از داروهای گیاهی برای درمان استفاده میکنند.
طب گیاهی بخش وسیعی از طب بومی و سنتی هر منطقه از دنیا را شامل میشود و محور اصلی هامیوپاتی (Homeopathy) و درمانهای طبیعی (Naturopathy) است.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) در یکی از گزارشهای خود اعلام کرده است که ۱۱۹ داروی شیمیایی مشتق شده از گیاهان وجود دارد. در حدود ۷۴ درصد از آنان در طب جدید با همان مقاصد درمانی تجویز میشوند که نیاکان ما در هزاران سال قبل به طور تجربی آموخته بودند. بنابراین، با وجود پیشرفتهای فراوان طب مدرن، هنوز هم بسیاری از مردم جهان برای درمان بیماریهای خود به داروهای گیاهی رو میآورند.
زندگی امروز ما با زندگی گذشتگانمان بسیار متفاوت است. گاه برای درمان بیماریهای بسیار جزئی به پزشک متخصص مراجعه میکنیم و گاه خودسرانه از داروهای با قدرت اثر بالا و عوارض جانبی فراوانی استفاده میکنیم. برخی از اوقات، به درمان سطحی بیماری و از بین رفتن علائم ظاهری آن موقتاً بسنده میکنیم و با قطع زود هنگام داروها، عود مجدد آن را باعث میشویم. آنتی بیوتیکهای کارآمد دهههای قبل دیگر قادر به برطرف کردن عفونتهای ساده امروز نیستند. طب مدرن بسیار پیچیده و پرهزینه است.
با گسترش فرهنگ احترام به طبیعت و گرایش مجدد مردم به روشهای درمانی ساده و طبیعی، شرکتهای داروسازی بزرگ دنیا تحقیقات علمی وسیعی را در زمینه طب گیاهی انجام دادهاند. بیشک، هر دو شاخه طب قدیم و طب جدید ارزش فراوانی دارند و استفاده به موقع متخصصان و صاحب نظران از هر یک از آلام و رنجهای جسمانی و روانی انسانها میکاهد.
طب گیاهی در ایران:
طب گیاهی در ایران سابقه دیرینه دارد. پدران ما غذاهای خود را با زعفران خام رنگین میکردند و با هر لقمه، سبزی تازه یا پیاز خام میخوردند. یکی از مورخان یونانی در کتاب شرح حال کوروش کبیر مینویسد که سربازان رشید کوروش غذاهای خود را همراه با سبزی بولاغ اوتی تناول میکردند. آنها شجاعت و سلامتیشان را به خوردن این سبزی نسبت میدادند. بولاغ اوتی نوعی شاهی است شبیه به تره تیزک. این گیاه در نزدیکی چشمهها و قناتها بهصورت خودرو رشد میکند و فواید زیادی دارد. در فرهنگ اسلامی کشور ما بر استفاده از گیاهان برای حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماریها تأکید شده است.
امام صادق (ع) فرموده است: برای هر چیز زینتی است. زینت سفره سبزیجات است.
طب گیاهی در ایران هم قدمت با طب سنتی است. معتبرترین سند استقبال و استفاده پزشکان از این علم کتاب قانون بوعلی سیناست.
فروشگاه اینترنتی عالیان سبز